عصرامام خمینی - باید عشق

آبرویت نریخته ماند تا خواهش آن را بچکاند ، پس بنگر که آن را نزد که مى‏ریزى . [نهج البلاغه]

امروز: جمعه 103 آذر 2

بررسی تاریخی فقه سیاسی شیعه سیدمهدی

ابتدا این نکته را متذکر می شویم که ادوار وتاریخ فقه نشانگر ادوار فقه سیاسی شیعه نیز می باشد. فقه شیعه ادواری داشته که فقه سیاسی هم از آن تبعیت کرده است. در این بررسی ، فقه سیاسی شیعه بنا بر اختصار ،به پنج دوره مشخص تقسیم گردیده است که البته در تعداد دوره ها قابلیت افزایش وجود دارد لکن از نقطه نظر فقه سیاسی تنها به ادوار مهم و پر تاثیر پرداخته ایم که در ادامه بدین شرح بیان خواهد شد :
دوره اول عصر تشریع و حضور معصومین ( علیهم السلام) که از بعثت تا رحلت پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ و سپس عصر ائمه معصومین – علیهم السلام –را شامل می شود .
دوره دوم عصر اجتهاد وگسترش فقه خصوصی است که آنرا دوره فقه فردی نیز می نامند و از قرن سوم تا قرن دهم هجری را تشکیل می‌دهد .
دوره سوم عصر اعتلا و پایداری فقه سیاسی نام دارد و دوره تعامل سلطنت و فقها است (عصر صفوی ) این دوره از قرن دهم تا قرن سیزدهم هجری را شامل می‌شود و در ادامه آن ، دوره مشروطه (عصر قاجار) شکل گرفته و مردم با پدیده‌هایی نظیر مدرنیته و تجدد آشنا می‌شوند
دوره چهارم عصر رکود و انشعاب فقه وپیدایش اخباری گری است وفقه دچار نوعی سکون است .
دوره پنجم عصر باز سازی و هویت یابی فقه است واصولیون بر تفکر اخباریون پیروز می شوند (وحید بهبهانى (1118 - 1205 ه.ق)
دوره ششم عصر شکوفایی فقه سیاسی و استقرار نظام جمهوری اسلامی است که تجلی فقه سیاسی شیعه و اندیشه ولایت فقیه امام خمینی(ره) را شاهدیم .

بنابراین تکون فقه سیاسی شیعه باتوجه به مراحلی که بیان شد، قابل تعریف است وما در ادامه به تفصیل مرور خواهیم نمود :

1 . عصر تشریع و حضور معصومین ( علیهم السلام) از بعثت پیامبر (ص) تا ائمه اطهار (ع)

قوانین اسلام از طریق وحی و توسط پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ به مردم ابلاغ می‌شد و قرآن کریم اولین مصدر تشریع احکام سیاسی اسلام شناخته می شود .ادامه مطلب...